Een tijdje terug schreef ik het verhaal over een huisarts die afscheid nam van een patiënt: ‘Het is goed je gekend te hebben’. Het verhaal kan echter van meerdere kanten bekeken worden…
Ze zorgde al weken voor haar vader. Het was geen makkelijke man, nooit geweest ook. Het douchen ging niet meer zelfstandig, maar zijn dochter toelaten om te helpen, vond hij lastig. Hij was altijd zo zelfstandig geweest en nu had hij opeens hulp nodig. Gisteren zat hij nog op zijn tractor, vandaag lag hij in bed. Ze merkte aan haar vader dat het niet meer ging. Hij nam afscheid van de kleinkinderen, alsof hij ze nooit meer zou zien. Aan het bed van vader, maken de zussen afspraken over hoe ze voor hem zouden gaan zorgen in de laatste periode tot zijn dood. ‘Hij wil graag dat ik bij hem ben’, zegt ze tegen haar zussen. Hij bevestigt dit. Echter zal het niet gaan om dit alleen te doen, vierentwintig uur per dag. De zussen verdelen het werk: de een zorgt ervoor dat ze hem dagelijks komt helpen met wassen en omkleden, de anderen zorgen voor aanwezigheid gedurende de middagen en nachten. Zo hoeft hij niet alleen te zijn. Tot ieders verbazing laat hij het toe.
De huisarts stelt voor om de thuiszorg in te schakelen. ‘Niet voor de zorg, maar voor een medicatiepompje’, zegt de huisarts om hem te overtuigen. Hij is het hiermee eens, de dochters ook. De thuiszorg zorgt ervoor dat de pomp wordt aangesloten en dat hij comfortabel in bed ligt.
De eerste nacht gaat goed, de tweede minder: hij wordt verward. Het is geen fijn beeld; je eigen vader die in bed ligt te woelen en schreeuwt af en toe iets onverstaanbaars. Hem kalmeren lukt haar niet meer. Hij reageert niet op haar aanrakingen of op haar stem. Af en toe opent hij zijn ogen en kijkt hij verwilderd om zich heen. Ze denkt niet dat hij haar nog herkent. Het is niet alleen angstaanjagend om mee te maken, maar ook verdrietig. Ze belt de verpleegkundige en vraagt hem om een oplossing. Hij belt de huisarts om een slaapmiddel voor te laten schrijven.
De volgende dag wordt zijn ademhaling rustiger. Hij ligt er vredig bij, zij zit naast hem. De ademhaling wordt steeds langzamer en ze belt haar zussen. Het moment van overlijden komt dichterbij. Haar zussen komen binnen en ze fluistert nog één keer ‘dag papa’ in zijn oor. Een diepe zucht. Het is voorbij.
Na weken steeds intensievere zorg voor haar vader, valt ze in een gat. Een gat dat gevuld wordt met rouw. Een week of twee later wordt ze door de verpleegkundige op kantoor uitgenodigd; voor een ‘nazorggesprek’. Wat zou het inhouden? Vraagt ze zichzelf af. In het gesprek wordt teruggeblikt op de zorg voor haar vader, hoe dit bevallen is en hoe dit nog beter zou kunnen. Daarna vraagt de verpleegkundige hoe het met haar gaat. Met háár, het verbaast haar. De afgelopen tijd draaide het om haar vader, niet om haar. De vraag roept dan ook veel emotie bij haar op. Haar zussen hebben dit niet aan haar gevraagd, evenmin als haar vader. Ze besefte zich niet eerder hoe zwaar het psychisch kon zijn om mantelzorg te verlenen. Het voelde alsof ze er alleen voor stond, maar nu was er iemand die naar haar luistert.
Namens de gehele zorgsector aan alle mantelzorgers: bedankt! Bedankt voor jullie goede zorgen, jullie tomeloze inzet en jullie geduld met degene waar je voor zorgt. Super!
Geef een reactie